Ortodonti: Diş Teli

Telefon numaramız: (0212) 909 1035

Ortodonti; düz diş anlamında Yunancadan dilimize geçen bir terimdir. Diş hekimliğinin bir dalı olan ortodonti, çene kemiğinde düzgün durmayan dişlerin teşhis ve tedavisi için çalışmaktadır. Dişlerin çene kemiğinde düz şeklinde durması ağız ve diş sağlığımız bakımından birçok avantajı içinde barındırmaktadır. Örneğin, dişlerimizin bakımını kolaylıkla yaparız dolayısıyla ağzımızın hijyenini sağlayarak dişlerimizin çürümesini engelleriz. Özgüvenimizi arttırır çünkü çekinmeden gülümsememize sebebiyet verir. Konuşmamızı net ve düzgün bir şekilde gerçekleştirmemizi sağlar. Amerika diş hekimliği birliği, ortodonti tedavisinde ne kadar erken tanı konursa tedavinin de o kadar iyi sonuçlar vereceğini açıklamıştır. Bu tedaviye 7 yaşından sonra başlanabileceğini de kaydetmiştir.

Dişlerimiz en çok kullandığımız uzuvlarımızdan biridir. Çiğneme gücüne ve kullanımımıza göre sürekli hareket halindedirler bu nedenle zamanla çene kemiğinden bağımsız olarak çarpıklaşıp düzeni bozulabilir. Ortodonti tedavisi için bir yaş sınırlaması yoktur. Yaşa ve kişiye göre plan ve süreler değişebilir. Günümüzde yetişkin ortodonti tedavileri eskiye göre yaygınlık kazanmıştır.

Ortodontik problemlerin oluşum nedenleri

• Genetik olarak çene kemiğinin ön veya geride olması ya da çene kemiğinin küçük dişlerin büyük olması, çene kemiğinin büyük dişlerin küçük olması gibi sebepler.
• Küçük yaşlardan itibaren süre gelen parmak emme, tırnak yeme, uzun süreli emzik ve biberon kullanma gibi faktörlerin kemik gelişimimize olumsuz etkileri mevcuttur.
• Alt ve üst dişlerin çakışmadığı durumlar.
• Gömülü dişlerin varlığı, diğer dişlerin sıkışmasına ve çarpıklaşmasına neden olur.
• Süt dişlerin erkenden veya geç çıkması durumlarında
• Diş kaybı ve eksikliklerinde.
• Aralıklı sıralanan dişler.
• Dişlerin dönük olması.

Ortodonti tedavi çeşitleri

Lingual Tedavi

Dişlerdeki çarpıklık ve bozukluğu düzeltmek için, dişin iç kısmına bakan kısmına (lingual yüzeye) yapıştırılan braketlerle yapılan tedavi yöntemidir. Lingual tedavi de diş telleri dıştan görünmediği için doğal görüntüde bir değişiklik olmaz. Lingual yüzey kişiden kişiye göre değiştiği için her hastaya özel olarak braketler tasarlanır.

Şeffaf Plak

Kişiye özel ısıyla şekil verilerek yapılan dişliklerdir. Şeffaf olduğu için dişlerinize takıldığında çok kendini göstermez bu yüzden çok göz önünde olan kişiler için klasik diş tellerine alternatif olarak üretilmiştir. Belli bir zaman sonra yenilenmesi tavsiye edilir.

Metal Diş Teli

Diş teli denince ilk akla gelen klasik yöntemin adıdır. Doktorunuzun kararına göre, dişlerin hem iç hem dış tarafına takılabilen dişliklerdir. Metal diş teli diğer tellere göre en dayanıklısıdır. Bu teller kısa sürede sonuç verdiğinden doktorlar tarafından fazlaca tavsiye edilmektedir. Tek kötü yanı istenildiği zaman bu tellerin çıkartılamamasıdır. Tedavi süresince takmanın zorunlu olmasıdır.

Estetik Diş Teli (Porselen Diş Teli)

Metal diş teline göre daha estetik görünümdedir. Cama benzeyen şeffaf bir maddenin bileşiminden yapılmıştır. Klasik diş teline göre göze batmayan bir görüntüsü vardır Tedavinin sonunda elde edilen sonuç metal diş teli ile aynı doğrultudadır.

Damaklık

Daha çok damakların genişletilmesi için kullanılan üst damağa yerleştirilen aparatlardır. Diş teli kullanılırken de takılabilir. Sabit ve hareketli seçenekleri bulunmaktadır. Damak darlığı ya da dişlerin üst üste gelmesi durumlarında damağı genişletmeye yarar sağlar. Hastanın durumuna göre 2 veya 3 aylık zaman dilimlerinde gözlenerek tedavinin gidişatına göre süresi ayarlanır.

Ağız İçi Apareyler

Sabit ve hareketli olarak iki çeşit olarak kullanılabilen apareylerdir. Ağız içi sabit apareyler; Dişin iç veya dış kısmına yerleştirilen tedavi boyunca çıkarılmayan metal braketlerdir. Metal diş teline göre ağız içinde dil hareketlerine engel teşkil etmez ve konuşmanızı çok etkilemezler. Ağız içi hareketli apareyler; istenildiğinde çıkarılıp takılabilen ağız içi apareylerdir. Genelde çene bozukluğu tedavisi için tercih edilir. Hem alt hem üst damağa takılır ve dişleri düzenler. Birçok çeşidi vardır. Örneğin: Twin Blok, alt çene için tasarlanmış iki bloktan oluşan apareylerdir. Geride olan alt çenenin düzeltilmesini sağlar. Monoblok, twin bloktan farklı olarak tek parça halindedir. Çene kaymaları ve alt çenenin geriliğinin tedavisinde kullanılır.

Ağız Dışı Apareyler

Genellikle çene bozukluğu tedavisinde tercih edilirler. Doktorun muayenesi sonrası ilerleyen yaşlarda diş bozukluğuna yol açabilecek durumlarda ortopedik bir işlem gerekebilir. Bu noktada ağız dışı apareylerden faydalanılır. 12 ve 16 yaş arası çene gelişiminin olduğu dönemde tercih edilmesi tedavinin işe yaraması açısından oldukça önemlidir. Çene ve ağzın istenilen şekle girmesini sağlamaktadır. Diğer ortodonti tedavi çeşitlerinin işe yaramasını sağlar. Kullanımı oldukça basittir, istenildiği zaman takılıp çıkarılabilir ve oldukça ekonomiktir. Olası çene ameliyatlarından kurtarır.

Ortodonti tedavisi ne kadar sürer?

Bu durum kişinin ortodontik rahatsızlığının türüne göre, doktorun uygulayacağı kişiye öze tedaviye göre değişebilen bir durumdur. Ancak genel bir süre vermemiz gerekirse bu süre ortalama 8 ay ile 30 ay arasında farklılık göstermektedir.

Diş teli tedavi sürecinde dikkat edilmesi gerekenler

• Tedaviden önce, çürük diş, diş eti hastalıkları gibi olumsuz durumlar iyileştirilmelidir.
• Dişe yapışması olası yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
• Asitli içecekler tüketilmemelidir.
• Sert kabuklu yiyeceklerİ diş ile kırılmaya çalışılmamalıdır.
• Çok şekerli ve çok sert yiyecekler tüketilmemeye çalışılmalıdır.
• Hekiminizin önereceği size uygun diş fırçası tercih edilmelidir.
• Telinizin arasına besin sıkışmaları olabileceği için diş temizliğine ekstra özen gösterilmelidir. Dişinize takılan braketlerinize hasar vermeden dişiniz fırçalanmalıdır.
• Hekiminizin tedavinizde kullanmanızı önerdiği aparey, plak vb. varsa size önerilen talimatlar ile yerine getiriniz.
• Doktorunuzun size planladığı kontrol randevularınıza düzenli olarak gitmelisiniz, aksatmamalısınız.

Ortodontik tedavisi sonrası dişler tekrar bozulur mu?

Ortodonti tedavisi aslında iki aşamalıdır. İlk aşamada yapılan muayene ve tetkik sonucunda doktorunuzun planladığı tedavi süreci başlar. Dişlerinize uygun diş telleri takılır. Belli bir sürenin ardından diş telleri çıkarılır. Bundan sonra ikinci aşama başlar. Daha önce bahsettiğimiz gibi dişler hareketli yapılardır bu yüzden teliniz çıkarıldıktan sonra dişler tekrar eski yerlerine dönmeye çalışacaklardır. Bunun olmasını önlemek için ikinci aşama olan Pekiştirme Tedavisine başlanır. Başarılı bir şekilde gerçekleştirilen pekiştirme tedavisi sonrası dişlerinizin tekrardan bozulması mümkün değildir.

Pekiştirme tedavisi nedir? Ne kadar sürer?

Ortodonti tedavisi sonrası hekiminizin size uygun gördüğü sürelerde planlanır. Kemiklerin sertleşmesi sırasında dişlerinizin yerinde sabit kalmasını sağlayan apareyler kullanılarak yapılır. En popüler kullanılan apareyler; lingual, retainer ve şeffaf plaklardır. Tedavinin süresi ve takılacak apareyin cinsi; dişlerinizin bozukluğuna, hareket durumuna ve yaşınıza bağlı olarak değişir. Genelde ortalama ortodontik tedavi süresinin yarısı kadar olmaktadır.

Pekiştirme tedavisi sırasında dikkat edilmesi gerekenler

• Takılması karar verilen apareylerinizi doktorunuzun talimatına uygun olarak kullanmalısınız.
• Her yemekten sonra ağzınızı çalkalamalısınız.
• Apareyler genelde akrilikten üretildikleri için çıkarıldığında özenle saklanmalıdır.
• Plakların hijyenik olması son derece önemlidir. Bu yüzden her gün en az bir kere temizlenmelidir.

Pekiştirme tedavisi dışında dişin bozulma nedenleri

• Dişlerinize ağır bir darbe gelmesi
• Katı yiyeceklerin sık sık tüketimi
• Diş eti problemleri.
• Yanlış uygulanan ağız bakım yöntemleri.
• Pekiştirme tedavisini aksatmak.

İmplant yaptıranlara ortodonti tedavisi uygulanır mı?

Uzman hekimlerce, önce ortodontik tedavi işleminin tamamlanması ardından implant işlemine geçilmesi önerilir. Ortodontiden sonra diş ve diş kökleri yerlerinden oynar, oynayan diş kökleri implant ile temas ederse doğal dişlerde erime ve kısalma gözlemlenebilir. Bu da sağlıklı dişler açısından olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu yüzden sen sağlıklı olan önce ortodonti tedavinizin sonlanmasıdır.

İmplant işlemi gerçekleşmeden önce hastaya ortodonti uygulanacaksa eğer, implant yapılacak dişin yeri saptanır ve diğer dişler ile temasa geçmesi önlenerek tel takılır.